Toelichtingen op de duitse wegwerpplasticswet

Welke fabrikanten vallen onder de EWKFondsG?

De definitie van fabrikant volgens § 3 nr. 3 a) EWKFondsG heeft betrekking op het geval waarin een natuurlijke persoon, rechtspersoon of vennootschap met rechtspersoonlijkheid die in Duitsland is gevestigd, als producent, vuller, verkoper of importeur voor het eerst op commerciële basis wegwerpplasticproducten volgens bijlage 1 van de EWKFondsG op de markt aanbiedt. Bij de uitvoering van de EU-regelgeving met betrekking tot de definitie van fabrikant volgens deze wet, maakt het daarbij niet uit of het product gevuld of ongevuld op de markt wordt gebracht (met uitzondering van tassen en folieverpakkingen).

Met de kanttekening dat het altijd om individuele gevallen gaat, wordt in situaties waarin bepaalde wegwerpplasticproducten uit het buitenland worden geïmporteerd, maar door de importeur niet op de Duitse markt worden gebracht, maar opnieuw naar het buitenland worden geëxporteerd, niet uitgegaan van een eerste op de markt brengen in Duitsland (vgl. toelichting op § 3 nr. 3 a) EWKFondsG). Een overdracht binnen Duitsland aan derden door een hier gevestigde producent wordt daarentegen wel als een eerste marktverstrekking beschouwd, ongeacht via welk handelskanaal de derde partij het product vervolgens distribueert – dus ook als deze het wegwerpplasticproduct exporteert. Dit geldt ook als private label-producten in opdracht van derden worden geproduceerd.

Volgens § 3 nr. 3 b) EWKFondsG worden ook buitenlandse bedrijven zonder vestiging in Duitsland als fabrikanten beschouwd, wanneer zij uitsluitend vanuit het buitenland op de Duitse markt opereren. Dit is het geval wanneer betrokken wegwerpplasticproducten op commerciële wijze via communicatiemiddelen op afstand, bijvoorbeeld online, binnen het toepassingsgebied van de EWKFondsG worden verkocht aan particuliere of zakelijke eindgebruikers. Eindgebruikers zijn degenen aan wie het product wordt verstrekt als consument buiten hun commerciële, zakelijke, ambachtelijke of beroepsmatige activiteiten, of als professionele gebruikers binnen het kader van hun commerciële of beroepsmatige activiteiten.

Welke kunststofverpakkingen voor eenmalig gebruik vallen onder de EWKFondsG?

1. Voedselverpakkingen, dat wil zeggen containers, zoals bakken met of zonder deksel, voor voedsel die
   a) bedoeld zijn om direct geconsumeerd te worden, hetzij ter plaatse, hetzij als afhaalmaaltijd,
   b) gewoonlijk uit de verpakking worden gegeten en
   c) zonder verdere bereiding zoals koken, koken in water of verhitten kunnen worden geconsumeerd.
   Geen voedselverpakkingen in deze zin zijn drinkverpakkingen, drinkbekers, borden evenals zakken en folie-verpakkingen, zoals wrappers, met voedselinhoud.
2. Van flexibel materiaal gemaakte zakken en folie-verpakkingen, zoals wrappers, met voedselinhoud, die
   a) bedoeld zijn om direct uit de zak of de folie-verpakking te worden geconsumeerd, en
   b) geen verdere bereiding behoeven;
3. Drinkverpakkingen met een vulvolume tot 3,0 liter, dat wil zeggen containers die worden gebruikt voor het bevatten van vloeistoffen, zoals statiegeld- en niet-statiegeld-drankflessen en combinatiedrankverpakkingen, inclusief hun sluitingen en deksels; geen drinkverpakkingen in deze zin zijn drinkverpakkingen van glas of metaal met sluitingen of deksels van kunststof;
4. Drinkbekers inclusief hun sluitingen en deksels;
5. Lichte kunststof draagtasjes, dat wil zeggen kunststof draagtasjes met een wanddikte van minder dan 50 micrometer, met of zonder draaghandvat, die aan consumenten worden aangeboden op de verkooppunten van goederen of producten;
6. Vochtige doekjes, dat wil zeggen geïmpregneerde doekjes voor lichaams- en huishoudverzorging;
7. Ballonnen; uitgezonderd zijn ballonnen voor industriële of commerciële toepassingen die niet aan consumenten worden geleverd;
8. Tabaksproducten met filters en filters die bestemd zijn voor gebruik in combinatie met tabaksproducten.

Vuurwerk in de zin van § 3 lid 1 nummer 4 van de Wet op het Ontploffingsgevaar zijn vanaf 01.01.2026 opgenomen in de lijst van wegwerp-kunststofproducten (bijlage 1 EWKFondsG).

Vuilniszakken evenals ontbijt- of vershoudzakken zijn geen “draagtasjes” in de zin van nr. 5 van bijlage 1 bij het EWKFondsG en vallen niet onder het toepassingsgebied van het EWKFondsG.

Hoewel niet uitdrukkelijk genoemd in de EWKRL, voldoen vochtige doekjes die uitsluitend zijn ontworpen, ontwikkeld en op de markt gebracht voor commercieel gebruik, zoals medische doekjes of doekjes voor verpleegzorg, niet aan het criterium van lichaams- of huishoudverzorging. Daarom wordt aangenomen dat deze producten niet onder het toepassingsgebied van het EWKFondsG vallen.

Wanneer en met welke gegevens moet men zich registreren?

Voor fabrikanten die hun activiteiten voor het eerst na 1 januari 2024 starten, geldt er wettelijk een onmiddellijke registratieplicht. Voor fabrikanten die al vóór 1 januari 2024 actief waren op de Duitse markt, is de registratieperiode inmiddels verstreken. De registratie moet zo snel mogelijk worden ingehaald.

De verplichting tot het doen van hoeveelheidsmeldingen (§11 EWKFondsG) geldt vanaf kalenderjaar 2024 wettelijk, ongeacht of en wanneer de registratie plaatsvindt.

Voor het aanmaken van een account op DIVID heeft u een ELSTER-organisatiecertificaat nodig. De gegevens die via het ELSTER-bedrijfsaccount worden overgedragen, kunnen in ELSTER worden bewerkt en vervolgens met één muisklik in DIVID worden overgenomen. Andere ontbrekende informatie kan worden geïmporteerd uit het verpakkingsregister LUCID of handmatig worden toegevoegd. Zodra de registratie succesvol is afgerond, wordt de registratieaanvraag doorgestuurd naar het Umweltbundesamt (Duitse federale milieuagentschap). De registratiebevestiging wordt onmiddellijk per e-mail verzonden en in het DIVID-dashboard opgeslagen.
De registratie en publicatie hebben betrekking op zowel de fabrikant als op de merknamen waaronder de fabrikant de eenmalige plastic producten voor het eerst op de markt aanbiedt of verkoopt.

Voor de registratie zijn de volgende registratie- en stamgegevens vereist:

• Naam en adres van de fabrikant (wordt gepubliceerd op DIVID)
• Indien van toepassing: naam en adres van de gemachtigde (wordt gepubliceerd op DIVID) evenals de machtiging
• BTW-identificatienummer of Europees/nationaal fiscaal nummer (wordt gepubliceerd op DIVID)
• Merknamen waaronder de eenmalige plastic producten op de markt worden gebracht of verkocht (wordt gepubliceerd op DIVID)
• Soorten eenmalige plastic producten die voor het eerst op de markt worden gebracht of verkocht, conform bijlage 1 (wordt gepubliceerd op DIVID)
• Contactgegevens van de fabrikant (telefoonnummer, postcode) (wordt gepubliceerd op DIVID)
• Gegevens van een wettelijk vertegenwoordigde persoon
• Nationale identificatienummer (bijv. handelsregisternummer) en e-mailadres van de fabrikant; bij een gemachtigde dezelfde gegevens van de gemachtigde
• Verklaring dat de verstrekte gegevens naar waarheid zijn ingevuld

* Het Umweltbundesamt publiceert op grond van zijn wettelijke taak een lijst van geregistreerde fabrikanten, inclusief bepaalde fabrikantgegevens, merknamen en productcategorieën in het fabrikantenregister. De publicatie van geregistreerde fabrikanten stelt iedereen in staat om op specifieke fabrikanten en merknamen te zoeken en zo te controleren of zij aan hun registratieplicht voldoen.

Welke verplichtingen moeten na registratie worden nagekomen?

Vanaf 2025 zijn fabrikanten verplicht om jaarlijks uiterlijk op 15 mei via het EWKFonds-platform DIVID elektronisch aan het Umweltbundesamt te melden welke eenwegkunststofproducten zij in het voorgaande kalenderjaar voor het eerst op de markt hebben gebracht of verkocht, overeenkomstig bijlage 1 en conform § 11 Abs. 1 Satz 1 bis 3 EWKFondsG.

De eenwegkunststofproducten moeten worden gerapporteerd uitgesplitst naar type en massa, in kilogram.

De melding moet in principe worden gecontroleerd en bevestigd door een geregistreerde deskundige in de zin van § 3 Absatz 15 van de Verpackungsgesetz of door een volgens § 27 Absatz 2 van de Verpackungsgesetz geregistreerde accountant, belastingadviseur of beëdigde boekhouder. Hiervoor zullen door het Umweltbundesamt in overleg met het Bundeskartellamt controle-richtlijnen worden opgesteld. De bevestiging moet voorzien zijn van een gekwalificeerde elektronische handtekening en samen met de melding en het controleverslag elektronisch door de fabrikant aan het Umweltbundesamt worden overgedragen.

Het Umweltbundesamt stelt voor de melding (volgens § 11 Absatz 1 Satz 1 EWKFondsG), de bevestiging en de overdracht van de melding en het controleverslag (volgens § 11 Absatz 1 Satz 3 EWKFondsG) evenals voor overige communicatie met de fabrikanten uniforme elektronische formulieren ter beschikking en regelt de nadere procedure.